مداخلات آشکار و نهان آمریکا در سراسر جهان طی بیش از یکصد سال گذشته پدیده ای نیست که از دید افکار عمومی مردم جهان پنهان مانده باشد و در این میان نقش سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) بیش از دیگر ابزارهای آمریکا در سیاست خارجی این کشور نمایان است.

اولین سازمان جاسوسی مدرن آمریکا پس از جنگ جهانی اول و در سال 1922 تحت عنوان سازمان پلیسی فدرال یا F.B.I شکل گرفت .

با وقوع جنگ جهانی دوم سران کاخ سفید بر آن شدند تا سازمانی قوی بوجود آورند که بتواند در خارج از مرزهای آمریکا به جمع آوری اطلاعات نظامی و غیرنظامی بپردازد.

از همین روی رییس جمهور وقت آمریکا' فرانکلین روزولت ' اولین اداره اطلاعاتی آمریکا را به منظور جاسوسی در بیرون از مرزهای کشور تحت نام «اداره خدمات استراتژیکی» موسوم به O.S.S را تأسیس کرد . آمریکا از این سازمان جاسوسی در طول جنگ جهانی دوم بهره زیادی برده به نحوی که این سازمان نفوذ زیادی به سازمان های اطلاعاتی آلمان نازی و هیات حاکمه روسیه داشته است .

امریکا در زمان ریاست جمهوری هری ترومن در سال 1946 این سازمان را منحل و سازمان جدید جاسوسی تحت عنوان «گروه کاراگاهی مرکزی» با عنوان اختصاصی C.I.G تشکیل داد . پس از یک سال یعنی در سال 1947 با روی کار آمدن ژنرال هیلن کوتر به ریاست این سازمان و تصویب قانون امنیت ملی در کنگره ، پس از انجام تغییرات در تشکیلات و ادغام و حذف پاره ای از شعبات ، نام این سازمان به C.I.Aیعنی «آژانس اطلاعاتی مرکزی » تغییر نام پیدا کرد . از این دوران رسما سازمان جاسوسی آمریکا به صورت مستقل و متمرکز مسوولیت فعالیت امور مربوط به جاسوسی و ضد جاسوسی ایالات متحده در خارج از مرزهای این کشور را بر عهده گرفت و وظیفه ضد جاسوسی در داخل کشور را به پلیس فدرال یعنی F.B.I محول کرد.

گرچه سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) باهدف جاسوسی و جمع آوری اطلاعات از دیگر کشورها تاسیس شد ولی واشنگتن هیچگاه به این وظیفه 'سیا' بسنده نکرد و از این سازمان همواره به عنوان ابزاری برای مداخله در دیگر کشورها و مناطق جهان سود برده است.


افشای جاسوسی های جدید آمریکا

جاسوسی های اخیر آمریکا از آلمان که سال گذشته میلادی افشا شد نقطه عطفی در فعالیت های 'سیا' محسوب می شود که موجب شد این سازمان بار دیگر به موضوع مورد بحث در محافل سیاسی و خبری تبدیل شود.

روزنامه ایندیپندنت با افشای این خبر نوشت : بر فراز سفارتخانه های آمریکا در اروپا و آسیای مرکزی مثل آتن، باکو، بوداپست، فرانکفورت، ژنو، کیف، مادرید، میلان، مسکو، پاریس، پراگ، پریشتینا، رم، سارایوو، تفلیس، تیرانا، وین و زاگرب و نیز در مراکز جاسوسی دولت انگلیس، امکانات شنود و جاسوسی نصب شده است که اطلاعات را برای پردازش و استفاده سازمان های جاسوسی آمریکا و انگلیس، به مرکز هماهنگی آژانس امنیت ملی (ان اس ای)، سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) و ستاد مرکزی ارتباطات جاسوسی دولت انگلیس (جی سی اچ کیو) منتقل می کنند.

ایندیپندنت به نقل از پروفسور ریچارد آلدریچ، استاد دانشگاه ووریک انگلیس نوشت: اسنادی منتشر شده است که نشان می دهد انگلیس به صورت از درون و بیرون سفارتخانه ها و کنسولگری هایش، به شنود و جاسوسی مشغول است.

مرکز شنود مخفی انگلیس، در سفارت این کشور در برلین و در چند متری سفارت آمریکا، مجلس آلمان و دفتر صدراعظم این کشور قرار دارد.

ایندیپندنت بر اساس گزارش های ادوارد اسنودن، جاسوس پیشین سازمان های جاسوسی آمریکا نوشت: انگلیس از فراز سقف ساختمان سفارتخانه اش در برلین، مشغول شنود و جاسوسی از آلمان است و عکس این تجهیزات را نیز امروز منتشر کرده است.

افشای این خبر موجی از بهت و حیرت بویژه در میان همپیمانان آمریکا در اروپا و جهان ایجاد کرد. برای همپیمانانی مانند برلین بسیار دشوار بود که قبول کند تمامی اقدامات و تحرکات آلمان تحت جاسوسی سازمان سیا قرار دارد و حتی سیاستمداران ارشد آلمانی مانند آنگلا مرکل صدر اعظم این کشور نیز از سوی سازمان سیا مستثنی نبوده اند.


برخی کودتاهای آمریکا در جهان

سیاستمداران واشنگتن در حالی از دمکراسی سخن می گویند و حتی به بهانه استقرار دمکراسی در جهان اقدام به لشکر کشی می کنند که خود عامل کودتاهای مختلف ضد دمکراتیک در جهان هستند.

با مطالعه حوادث یکصد سال گذشته روشن می شود که در هر کشوری جنبش استقلال طلبانه و مردمی شکل گرفته و مردم توانسته اند سرنوشت خود را به دست بگیرند ، آمریکا با حمایت از کودتاچیان و تشکیل گروههای تبهکاری و مزدور اقدام به سرنگونی دولت های مردمی کرده است.


کودتای 28 مرداد در ایران

در این میان کودتای 28 مرداد 1332 یکی از حوادث تلخ تاریخ ایران و نیز تاریخ حکومت های مردمی محسوب می شود. پس از ملی شدن صنعت نفت در دولت مصدق و به خطر افتادن منافع آمریکا و انگلیس در ایران ، واشنگتن و لندن در یک اقدام هماهنگ کودتایی را به اجرا درآوردند که موجب سقوط دولت دکتر مصدق شد. دولت امریکا پس از گذشته شصت سال با انتشار بخشی از بایگانی امنیت ملی خود اسنادی را فاش کرد که نشان می داد سازمان سیا در هدایت این کودتا نقظ اساسی داشته است.


برخی مداخلات آمریکا در کشورهای جهان

- آرژانتین

هنری کسینجر و گوزیتی وزرای خارجه آمریکا و آرژانتین در اکتبر سال 1976 و بلافاصله پس از اینکه دولت نظامی و کودتا در این کشور به قدرت رسید ،گفت وگو کردند. در این سخنان به صراحت کسینجر از دولت کودتا حمایت کرد و جنگ نا عادلانه ای را که در آن 30هزار نفر کشته شدند مورد تایید قرار داد.


- برزیل

ژانرال کاستلو برانسو در سال 1964 توانست با کمک و حمایت ایالات متحده آمریکا کودتایی را بر پا کند که در نتیجه آن یک حکومت دیکتاتوری به مدت بیست سال بر زمام امور این کشور حاکم شد. برای انجام این کودتا ، سیا کمک مالی در اختیار کارگران ناراضی و گروه های دانشجویی معترض قرار داد.

-کامبوج

زمانی که نیکسون رییس جمهوری وقت آمریکا دستور بمباران پنهانی کامبوج در سال 1969 را صادر کرد ، هواپیماهای این کشور به گونه ای عمل کردند که هیچ ردپایی از جنایت های آمریکا در این کشور باقی نماند. طی این عملیات ها نیم میلیون نفر از مردم کامبوج بر اثر پرتاب موشک هایی که عدد آنها بیش از تعداد بمب های فروریخته شده بر سر مردم آلمان و ژاپن در جنگ جهانی دوم بود،کشته شدند. کومر راگ در سال 1973 قدرت را به دست گرفت و حداقل دو میلیون نفر از مردم خود را کشت.

-شیلی

با روی کار آمدن سالوادور آلنده در 1970 به عنوان رییس جمهور شیلی، نیکسون کمر همت را برای نابودی اقتصاد این کشور بست. ایالات متحده که بزرگترین شریک تجاری شیلی در این زمان بود، به منظور اعمال خواسته های خویش هرگونه تجارت و داد و ستد با شیلی را قطع کرد. سیا با حمایت از سیاستمداران وابسته، احزاب، اتحادیه ها، گروه های دانشجویی و تمامی اشکال رسانه در کنار تقویت روابط با ارتش شیلی اقدام به براندازی حکومت آلنده کرد. در این راستا پس از اینکه دولت آمریکایی ژنرال پینوشه قدرت را در شیلی از آن خود کرد، 'سیا' با حمایت های مالی از دولتمردان پینوشه و همکاری نزدیک با سازمان های اطلاعاتی این کشور هزاران نفر از مردم این کشور را کشته و ده هزار نفر را زندانی و شکنجه کرد.


- کلمبیا

در سال 1997 دیاگو موریلو- بجارانو و همدستانش پس از دخالت نظامی آمریکا برای سرنگونی پابلو اسکوبر بر روی کار آمد. اگر چه بهانه آمریکا برای دخالت نظامی علیه اسکوبر مبارزه علیه مواد مخدر بود اما در عوض این کشور از گروهی در کلمبیا حمایت کرد که طی ده سال بعد مسوول75% از قتل های وحشیانه مردم کلمبیا بود.


- کوبا

آمریکا حامی دیکتاتوری باتسیتا در کوبا بود که به دلیل خفقان و شرایط بسیار وخیمی که در دوران او به وجود آمد به انقلاب مردم کوبا با بیش از بیست هزار کشته منجر شد. حتی پس از انقلاب، سیا عملیات های تروریستی متعددی را علیه کوبا به راه انداخت. این عملیات ها که معروف ترین آن 'خلیح خوک ها' است منجربه کشته شدن صدها انسان بی گناه و آسیب های شدید به سایر منابع زیست محیطی کوبا شد.


- السالوادور

جنگ داخلی که در دهه 1980 در این کشور به وقوع پیوست، قیام مردمی علیه حکومتی بود که با نهایت سنگدلی و قساوت علیه مردم ظلم می کرد. در این جنگ داخلی نزدیک به 70 هزار نفر از مردم السالوادور کشته وهزاران نفر نیز ناپدید شدند. کمیته حقیقت یاب سازمان ملل پس از جنگ تشکیل شد و به این نتیجه رسید که 95% از کشته شدگان توسط دولت و تنها 5% توسط شبه نظامیان کشته شده اند. نیروهای نظامی دولت که مسوول این کشتار بودند به طور کامل از سوی سیا تشکیل، آموزش و مجهز و هدایت شدند.


-غنا

در دهه 1950 تا 1960 چهره ضد امپریالیستی به نام کوام نکرومه که در دوران استعمار بریتانیا نخست وزیر بود با کسب استقلال از انگلیس به عنوان رییس جمهور غنا برگزیده شد. او در سال 1965 کتاب ' استعمارنو:آخرین مرحله از امپریالیسم' را نوشت و در سال 1969 طی یک کودتای آمریکایی سرنگون شد. هر چند دولت آمریکا دخالت در این کودتا را رد کرد اما بعدها یکی از جراید انگلیسی فاش ساخت که 40 نفر از افسران سیا به توزیع اسلحه و حمایت از مخالفان مخفی نکرومه نمودند که درنهایت نیز با موفقیت این عملیات دولت آمریکا از آنها تقدیر کرد.


- یونان

پس از اینکه بریتانیا نتوانست در جنگ داخلی 1947 یونان کاری از پیش ببرد از آمریکا تقاضای کمک کرد. در این راستا نقش آمریکا در حمایت از دولت فاشیستی با دکترین ترومن ظهور و بروز یافت. جنگ داخلی یونان که بین نیروی های چپ گرا و دولت نازی مورد حمایت بریتانیا بود با خروج نظامیان یوگسلاوی در 1949 خاتمه یافت و 100 هزار نفر نیز در این میان کشته، تعبید و یا زندانی شدند. نخست وزیر لیبرال یونان گئورگیس پانادورئه در کودتای آمریکایی سال 1967 از حکومت ساقط شد. پس از او فرزندش به عنوان اولین رییس جمهور سوسیالیست یونان در 1981 به مسند قدرت تکیه زد. در عین حال بسیاری از اعضای گروه های چپ گرا که در دهه 1940 به زندان افتاده بودند نه تنها اززندان آزاد نشدند بلکه در این زندان ها جان خود را از دست دادند.


-هائیتی

بیش از 200سال بعد از شورش بردگان که منجر به شکل گیری ملت هائیتی شد و بر نظامیان ناپلئون غلبه نمودند مردم زجر کشیده این کشور درنهایت توانستند در یک انتخابات یک حکومت دمکراتیک واقعی را تحت رهبری 'جین برتراند آرستید ' در سال 1991 بر سر کار بیاورند. اما حکومت 'آرستید' تنها پس از هشت ماه ، در یک کودتای نظامی مورد حمایت آمریکا سرنگون شد. هر چند دوباره آرستید با حمایت مردمی توانست در سال 2000 دوباره بر سر کار بیاید.اما کودتای سال 2004 که با اردوکشی و ایجاد خشونت هائیتی را به بی ثباتی کشاند، باعث شد تا بهانه برای آمریکا برای خارج کردن آرستید از قدرت ایجاد شود.


- هندوراس

کودتای سال 2009 در هندوراس جدای از ابعاد سیاسی آن متأسفانه تلفات جانی فراوانی را به این کشور وارد کرد که طی آن بسیاری از مخالفان سیاسی، روزنامه نگاران و فعالان اتحادیه ها جان خود را از دست دادند. در زمان وقوع کودتا دولت آمریکا هر گونه دخالت خود را انکار کرد. اما طی اسنادی که در 'ویکی لیکس' افشا شد، سفارت آمریکا در هندوراس، دلال اصلی انتقال قدرت دراین کشور بود که مدیریت شرایط پس از کودتا وتشکیل دولتی را که منافع آمریکایی ها را محقق کند، بر عهده داشته است.


-اندونزی

یک سری وقایع پیچیده، شامل یک کودتای برنامه ریزی شده، یک ضد کودتا که ردپای آمریکایی ها در آن ها به چشم می خورد، منجر به خلع 'سوکارنو' از قدرت و جایگزینی او در یک کودتای نظامی به رهبری 'ژنرال سوهارتو' شد. 'نیویورک تایمز'، قتل عامی که متعاقب این کودتا به راه افتاد را 'یکی از وحشیانه ترین سلاخی های دسته جمعی تاریخ سیاسی مدرن' لقب داد. تخمین ها حاکی از کشته شدن نیم میلیون نفر در چند سال نخست و افزایش این تعداد در سال های بعد است. بعدها معلوم شد که سفارت آمریکا فهرست اسامی 5000 نفر از عاملین 'کمونیسم' (از رده های بالا تا اصناف روستایی) راتهیه کرده و به ارتش داد که این افراد شناسایی و کشته شدند. آمریکایی ها نام افرادی از لیست یاد شده که کشته یا دستگیر می شدند را علامت می زدند.


-عراق

در 1958 پس از اینکه پادشاهی تحت حمایت بریتانیا در عراق توسط عبدالقاسم فروپاشید، سیا جوان 22 ساله ای را مأمور کرد که این رییس جمهور جدید را ترور کند. صدام حسین جوان 22 ساله ای که مأموریت چنین اقدامی را داشت با حمایت مالی آمریکا به بیروت و قاهره سفر کرد و در آنجا تبدیل به یکی از نیروهای اطلاعاتی مصر شد. در هر حال قاسم در کودتای بعثی تحت حمایت آمریکا به قتل رسید و همانند گواتمالا و اندونزی سیا فهرست 400 نفری از چپگرا هایی که باید به قتل برسند را به دولت جدید داد. در سال 1979 صدام حسین رییس جمهور عراق شد و از این پس دوره ای سیاه در تاریخ عراق آغاز شد که تحت حمایت مستقیم آمریکا قرار داشت.


- لائوس

بین سال های 1958 تا 1960 سیا حداقل مهندسی و طراحی سه کودتا را برای دور نگه داشتن گروه های چپ گرا از قدرت بر عهده داشت. سیا حامی رهبر دست راستی و سرکرده باند مواد مخدر در لائوس ژنرال 'فومی نوساوان ' بود. 'نوساوان 'دلال مواد مخدر میان برمه ، لائوس و ویتنام بود و آمریکا نیز از انحصار انتقال مواد مخدر توسط این شخص حمایت می کرد. در سال 1962 سیا با گرد آوری 30 هزار نفر از شبه نظامیان تحت فرمان خود در تایلند، کره، ویتنام و فیلیپین علیه گروه های چپ در لائوس وارد نبرد شد که درنهایت پس از آشکار شدن ضعف آمریکا در مقابل لائوسی هایی چپ گرا، این کشوراقدام به فروریختن دو میلیون تن بمب بر سر مردم بی گناه لائوس کزد.


-زئیر

پاتریس لومومبا رهبر جنبش ملی این کشور که نبرد مردم این کشور را برای دستیابی به استقلال رهبری کرد ، در سال 1960 اولین نخست وزیر منتخب مردم این کشور شد. اما او طی کودتا آمریکایی 'جوزف موبوتو 'از قدرت خلع شد. 'موبوتو ' با انحلال انتخابات در سال 1965 خود را به عنوان رییس جمهور زئیر اعلام کرد و برای مدت 30 سال در یک نظام دیکتاتوری در این کشور حمکرانی کرد. علاوه بر کشتن بسیاری از مخالفان او متهم به اختلاس پنج میلیارد دلاری در دوران ریاست جمهوری خویش بود. با این همه حمایت آمریکا از این کشور ادامه یافت تا جایی که در دوران کارتر کشور زئیر 50 درصد از کمک های نظامی آمریکا به کشورهای آفریقای زیر صحرا را دریافت می کرد.


بی شک این بخشی از مداخلات آمریکا با ابزار 'سیا ' در کشورهای مختلف جهان است . بسیاری از مداخلات آمریکا در سراسر جهان که با استفاده از سیستم های جاسوسی و اطلاعاتی انجام شده و می شود به علت ماهیت پنهانی در هزارتوی ابهام باقی می ماند. اما شواهدی روشنی وجود دارد که می توان براساس آن رد پاها دخالت های آمریکا در بسیاری از بحران های جهانی مشاهده کرد.